General Indoor Air Quality

Ubwino wa mpweya m'nyumba, masukulu, ndi nyumba zina zitha kukhala gawo lofunikira paumoyo wanu komanso chilengedwe.

Ubwino wa Mpweya M'nyumba M'maofesi ndi Nyumba Zina Zazikulu

Mavuto amtundu wa mpweya wa m'nyumba (IAQ) samangokhala m'nyumba zokha. M'malo mwake, nyumba zambiri zamaofesi zili ndi magwero owononga mpweya. Zina mwa nyumbazi zikhoza kukhala zopanda mpweya wokwanira. Mwachitsanzo, makina olowera mpweya sangapangidwe kapena kugwiritsidwa ntchito kuti apereke mpweya wokwanira wakunja. Pomaliza, anthu nthawi zambiri amakhala ndi mphamvu zochepa pa malo amkati m'maofesi awo kuposa momwe amachitira m'nyumba zawo. Zotsatira zake, pakhala kuwonjezeka kwa chiwerengero cha mavuto azaumoyo omwe amanenedwa.

Radoni

Mpweya wa radon umapezeka mwachibadwa ndipo ungayambitse khansa ya m'mapapo. Kuyesa kwa radon ndikosavuta, ndipo kukonza kwa magawo okwera kulipo.

Khansara ya m'mapapo imapha anthu zikwizikwi aku America chaka chilichonse. Kusuta, radon, ndi utsi wa fodya ndizomwe zimayambitsa khansa ya m'mapapo. Ngakhale khansa ya m'mapapo ingathe kuchiritsidwa, chiwerengero cha kupulumuka ndi chimodzi mwa zotsika kwambiri kwa omwe ali ndi khansa. Kuyambira nthawi ya matenda, pakati pa 11 ndi 15 peresenti ya omwe ali ndi vutoli adzakhala ndi moyo kupitirira zaka zisanu, malingana ndi chiwerengero cha anthu. Nthawi zambiri khansa ya m'mapapo imatha kupewedwa.
Kusuta ndiko kumayambitsa khansa ya m'mapapo. Kusuta kumayambitsa anthu pafupifupi 160,000* omwe amafa ndi khansa ku US chaka chilichonse (American Cancer Society, 2004). Ndipo chiwerengero cha akazi chikukwera. Pa January 11, 1964, Dr. Luther L. Terry, yemwe panthaŵiyo anali dokotala wamkulu wa Opaleshoni ku United States, anapereka chenjezo loyamba lokhudza kugwirizana pakati pa kusuta ndi khansa ya m’mapapo. Khansara ya m'mapapo tsopano yaposa khansa ya m'mawere monga yomwe imayambitsa imfa pakati pa amayi. Wosuta yemwe alinso pachiwopsezo cha radon ali pachiwopsezo chachikulu cha khansa ya m'mapapo.
Radon ndiye chomwe chimayambitsa khansa ya m'mapapo pakati pa osasuta, malinga ndi kuyerekezera kwa EPA. Ponseponse, radon ndiye chachiwiri chomwe chimayambitsa khansa ya m'mapapo. Radon imayambitsa kufa kwa khansa ya m'mapapo pafupifupi 21,000 chaka chilichonse. Pafupifupi 2,900 mwa imfa zimenezi zimachitika mwa anthu omwe sanasutepo.

Mpweya wa carbon monoxide

Mpweya wa carbon monoxide ndi chifukwa chopewera cha imfa.

Mpweya wa carbon monoxide (CO), mpweya wopanda fungo, wopanda mtundu. Amapangidwa nthawi iliyonse mafuta oyambira akawotchedwa ndipo amatha kudwala mwadzidzidzi komanso kufa. CDC imagwira ntchito ndi mayiko, boma, am'deralo, ndi ena othandizana nawo kuti adziwitse anthu za CO poizoni komanso kuyang'anira matenda okhudzana ndi CO ndi kafukufuku wa imfa ku US.

Utsi wa fodya wa chilengedwe / utsi wa fodya

Utsi wosuta fodya umabweretsa ngozi kwa makanda, ana, ndi akuluakulu.

Palibe mlingo wabwino wokhudzana ndi utsi wa fodya. Anthu amene sasuta fodya amene amasuta fodya, ngakhale kwa nthawi yochepa, akhoza kudwaladwala.1,2,3
Kwa akuluakulu amene sasuta, kusuta kungayambitse matenda a mtima, sitiroko, khansa ya m’mapapo, ndi matenda ena. Zingayambitsenso imfa yamwamsanga.1,2,3
Utsi wa fodya ukhoza kubweretsa zotsatira zoyipa za uchembere wabwino kwa amayi, kuphatikizapo kulemera kochepa.1,3
Kwa ana, kusuta kungayambitse matenda opuma, makutu, ndi mphumu. Kwa makanda, kusuta fodya kungayambitse matenda a mwadzidzidzi a imfa ya ana akhanda (SIDS).1,2,3
Kuyambira m’chaka cha 1964, pafupifupi anthu 2,500,000 amene sankasuta anafa ndi matenda obwera chifukwa chosuta fodya.1
Zotsatira za kusuta kwa utsi wa fodya pa thupi ndi nthawi yomweyo.1,3 Utsi wa utsi wa fodya ukhoza kubweretsa zotsatira zovulaza ndi zopuma mkati mwa mphindi za 60 zomwe zingathe kukhalapo kwa maola osachepera atatu pambuyo powonekera.4